Jest to program badań nad już stosowanymi lub nowymi lekami, które wykonywane są w celu potwierdzenia ich skuteczności, rozszerzenia wskazań terapii i bezpieczeństwa stosowania. Na całym świecie w takich badaniach uczestniczą setki tysięcy pacjentów rocznie. Zgodę na ich przeprowadzenie wydają odpowiednie instytucje: niezależna Komisja Bioetyczna, Minister Zdrowia, dodatkowo badanie zostaje zarejestrowane w Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych. Instytucje te stale monitorują badania kliniczne, czuwając nad ich prawidłowym przebiegiem. Badania prowadzone są przez Głównego Badacza – lekarza specjalistę o najwyższych kwalifikacjach zawodowych oraz doświadczeniu w diagnozowaniu i leczeniu chorych. Przed leczeniem każdy pacjent jest szczegółowo informowany o przebiegu badania (przyjmowanych lekach, wykonywanych badaniach diagnostycznych, częstości wizyt kontrolnych, czasu trwania poszczególnych wizyt i całego badania itp. ) a także wyraża swoją świadomą zgodę na udział w badaniu klinicznym.
Wprowadzenie innowacyjnych metod leczenia na przestrzeni kilkunastu lat spowodowało znaczny postęp w profilaktyce i terapii schorzeń będących odwiecznym problemem w medycynie. Pacjent uczestniczący w badaniu klinicznym nie ponosi żadnych kosztów leczenia i diagnostyki przewidzianych protokołem badania klinicznego. Istnieje możliwość zwrotu kosztów dojazdu do ośrodka na poszczególne wizyty kontrolne.
W badaniu klinicznym może wziąć udział osoba chorująca na określoną chorobę i spełniająca tzw. kryteria włączenia, które są zawarte w protokole badania. O włączeniu do badania klinicznego decyduje lekarz prowadzący-badacz rekrutujący pacjentów do badania.
Przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do badania klinicznego pacjent powinien uzyskać jak najwięcej informacji o badaniu, aby móc wyrazić dobrowolną, świadomą zgodę na udział w badaniu klinicznym.
Każde badanie ma precyzyjnie określone tzw. kryteria włączenia oraz kryteria wykluczenia. Mówią one, jakie warunki należy spełniać, aby móc być włączonym do badania a jakie czynniki powodują, że w badaniu nie można wziąć udziału. Należy bardzo wyraźnie stwierdzić, że zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej (GCP) wyłącznie lekarz prowadzący badanie (badacz) jest uprawniony do włączenia uczestnika do badania klinicznego, a więc to on podejmie ostateczną decyzję.